Ginseng: Μια ρίζα …φάρμακο

Η ρίζα ginseng μπορεί επισήμως να μην κατατάσσεται στα φάρμακα, αναμφισβήτητα όμως είναι ωφέλιμη για την υγεία μας. Προέρχεται από την αποξηραμένη ρίζα του φυτού Panax  ginseng.
Υπάρχουν άλλα οχτώ είδη του γένους Panax που καλλιεργούνται στα κεντρικά Ιμαλάια, Κίνα, Κορέα, Ιαπωνία και Ν. Αμερική.


Το όνομα ginseng  σημαίνει «ανθρώπινη ρίζα» και προκύπτει από το διχαλωτό σχήμα που έχει η ρίζα και φέρνει στο νου ανθρώπινα πόδια. Κάνοντας μια αναδρομή στο παρελθόν, μπορούμε να καταλάβουμε την σημαντικότητά του, μιας και το βοτανολογικό του όνομα «Panax», προέρχεται από την ελληνική λέξη «πανάκεια». Οι αρχαίοι Έλληνες, θεωρούσαν το ginseng φάρμακο για όλες τις ασθένειες, ενώ η παραδοσιακή κινεζική ιατρική, το  χρησιμοποιεί εδώ και περισσότερα από 2.000 χρόνια.
Αν και δεν έχουν ερευνηθεί πλήρως οι θεραπευτικές ιδιότητες του ginseng για τον άνθρωπο, θεωρείται ιδιαίτερα ευεργετικό και μάλιστα για ευρύ φάσμα συμπτωμάτων- ασθενειών. Έχει αναλγητική, αντιπυρετική, αντιφλεγμονώδη, διεγερτική και κατασταλτική δράση στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα (ΚΝΣ), υποτασική και υπερτασική, ισταμινική και αντιϊσταμινική, υπογλυκαιμική και ερυθροποιητική δράση.
Το  ginseng διατίθεται σε δισκία, κάψουλες, τσάγια, σκόνες και βάμματα. Το κόκκινο ginseng προέρχεται από ρίζες που έχουν υποστεί επεξεργασία σε ατμό, ενώ το άσπρο, από ρίζες που αποξηραίνονται με αέρα.
Η απαραίτητη-ιδανική ημερήσια δοσολογία του δεν έχει διευκρινιστεί. Οι παρασκευαστές του συνιστούν συνήθως τη λήψη 0,5–3 γραμμαρίων την ημέρα. Ενώ το ginseng χρησιμοποιείται εδώ και πάρα πολλά χρόνια, πολλοί επιστήμονες είναι επιφυλακτικοί στη λήψη του, κυρίως λόγω της έλλειψης τυποποιημένων προϊόντων, τις συνθήκες σοδειάς των φυτών και τους τύπους ginseng που χρησιμοποιούνται.
Έρευνες που έγιναν σε αθλητές απέδειξαν την θετική επίδραση του ginseng τόσο στην αθλητική απόδοση, όσο και στην ψυχοκινητική, νοητική και ανοσολογική τους κατάσταση. Επίσης μετά από μελέτες που έγιναν σε ζώα, οι επιστήμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το ginseng είναι εχθρός του άγχους, αλλά φίλος της αντοχής και της αντιγήρανσης. Πιο συγκεκριμένα,  ανακουφίζει  από κούραση και εξάντληση, βοηθάει στους πονοκεφάλους, όπως επίσης στην νοητική λειτουργία, στην βελτίωση της libido, και στην πρόληψη της ανικανότητας, στη ρύθμιση της πίεσης του αίματος, στην πρόληψη του σακχαρώδη διαβήτη, στην ενδυνάμωση του ανοσοποιητικού συστήματος και στη μείωση του κίνδυνου εμφάνισης καρκίνου.
Όπως είχε πει και ο πατέρας της τοξικολογίας, Παράκελσος «η δόση κάνει το δηλητήριο». Το ίδιο ισχύει και για το ginseng, το οποίο είναι μη τοξικό,  αλλά σε υψηλές δόσεις (>3 γραμμάρια ρίζας ginseng ημερησίως) πιθανόν να οδηγήσει στην εμφάνιση αϋπνίας, ευφορίας, ναυτίας και διάρροια (ιδιαιτέρως τα πρωινά), δερματικές σχάσεις, οίδημα, οιστρογονικές επιδράσεις (π.χ. ευαισθησία στο στήθος, προσωρινή επιστροφή εμμηνόρροιας σε μεταεμμηνοπαυσιακές γυναίκες. Γι’ αυτό και η χρήση του ginseng θα πρέπει να γίνεται με προσοχή, όπως επίσης κάποιες ομάδες ατόμων θα πρέπει να αποφεύγουν εντελώς την χρήση του: τα παιδιά, οι έγκυες, οι θηλάζουσες, οι ασθενείς με παθήσεις όπως σακχαρώδη διαβήτη, καρδιαγγειακά προβλήματα (συμπεριλαμβανομένης της υπέρτασης), άσθμα, σχιζοφρένεια καις δυσλειτουργίες του νευρικού συστήματος.

Γράφει ο/η Κακουλίδη Όλγα, Διαιτολόγος - Διατροφολόγος
mednutrition.gr