Το τσάι και ο καφές προστατεύουν την καρδιά

Του Καθηγητή Δημήτρη Κρεμαστινού

Το τσάι, κυρίως για τους Εγγλέζους, και ο καφές για ολόκληρο τον κόσμο θεωρούνται ροφήματα της καθημερινότητας. Ομως τα αφεψήματα αυτά ωφελούν ή βλάπτουν και σε ποια ποσότητα ωφελούν ή βλάπτουν;
Από τα πανάρχαια χρόνια, η Ιατρική – τότε που εκινείτο μεταξύ εμπειρίας και μαγείας – χρησιμοποιούσε τα περίφημα αφεψήματα, όπως το τσάι και το χαμομήλι, ως ροφήματα για τους βαριά πάσχοντες ασθενείς. Η παρατήρηση είχε δείξει ότι τα αφεψήματα αυτά ωφελούσαν τους αρρώστους.

Πολύ αργότερα, όταν η Ιατρική άρχισε να εξελίσσεται σε επιστήμη, βρέθηκε ότι τόσο το τσάι όσο και το χαμομήλι περιέχουν χημικές ουσίες που είναι ιδιαίτερα ωφέλιμες για το ανθρώπινο κύτταρο. Το χαμομήλι μάλιστα περιέχει ουσίες που εμποδίζουν τις θρομβώσεις των αγγείων. Γι’ αυτό και το χαμομήλι είναι το κατ’ εξοχήν αφέψημα των ηλικιωμένων, οι οποίοι είναι επιρρεπείς προς τις θρομβώσεις των αγγείων λόγω της αθηροσκλήρυνσης από την οποία κατά κανόνα πάσχουν τα άτομα της τρίτης ηλικίας.
Το ίδιο συμβαίνει και με τον καφέ. Ο καφές, αφού πρώτα απενοχοποιήθηκε ως ουσία που μπορούσε να βλάψει την υγεία, τελικά αποδείχθηκε ότι είναι ιδιαίτερα ωφέλιμος για την προστασία της καρδιάς από καρδιοπάθειες.
Κατά καιρούς, πολλές μικρές επιστημονικές μελέτες αποπειράθηκαν να απαντήσουν σε ερωτήματα σχετικά με την ωφελιμότητα των διαφόρων αφεψημάτων και ιδιαίτερα του τσαγιού και του καφέ που χρησιμοποιούνται ευρύτατα.
Η μεγαλύτερη επιστημονική μελέτη έρχεται από την Ολλανδία («Arteriosclerosis, Thrombosis and Vascular Βiology») κατά την οποία μελετήθηκαν 40.000 άτομα. Η μελέτη διήρκεσε 13 χρόνια και προσπάθησε να απαντήσει στα ίδια ερωτήματα που είχαν απασχολήσει μικρότερες μελέτες.

Υπήρξε ένα εντυπωσιακό εύρημα σ’ αυτήν τη μεγάλη μελέτη. Τα άτομα εκείνα που κατανάλωναν περισσότερα από έξι φλιτζάνια τσαγιού την ημέρα μείωναν εντυπωσιακά την πιθανότητα καρδιαγγειακού επεισοδίου και συγκεκριμένα στο 1/3. Ανάλογο εύρημα παρατηρήθηκε και σε εκείνους που έπιναν 2-4 ποτήρια καφέ την ημέρα, αφού ελαττώθηκαν κατά 20% τα καρδιακά συμβάντα. Εν τούτοις, η ωφελιμιστική αυτή επίδραση του τσαγιού και του καφέ παύει να υφίσταται εάν η κατανάλωσή τους είναι μεγαλύτερη.
Αντίθετα, ενώ απαντήθηκαν βασικά ερωτήματα, δεν απαντήθηκε το ερώτημα κατά πόσο η πρόσμειξη καφέ με γάλα ή τσάι με γάλα είναι εξίσου ωφέλιμη. Ιδιαίτερα μάλιστα δεν απαντήθηκε κατά πόσον είναι δυνατόν το γάλα να αναστέλλει την πολλαπλή ωφελιμότητα των πολυφενολών που περιέχονται ιδίως στο τσάι.
Ειδικότερα, ο καφές συμβάλλει ουσιαστικά στην ελάττωση της χοληστερίνης στο αίμα και στον περιορισμό της φλεγμονής των αθηροσκληρωτικών πλακών, των σοβαρότερων παραγόντων που οδηγούν σε ρήξη της αθηροσκληρωτικής πλάκας, με άμεσα επακόλουθα το οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου ή το οξύ εγκεφαλικό επεισόδιο.
Εκείνο που ιδιαίτερα οι ερευνητές αυτής της μελέτης τονίζουν είναι ότι εάν κάθεται μονίμως κάποιος σε μια πολυθρόνα ή εάν καπνίζει παράλληλα με κάθε ποτήρι καφέ ή τσαγιού και ένα τσιγάρο, τότε οι ευεργετικές επιδράσεις τόσο του καφέ όσο και του τσαγιού παύουν να ισχύουν. Κατά συνέπεια, το κάπνισμα δεν είναι μόνο αυτό καθαυτό καταστροφικό αλλά και αδρανοποιεί την ευεργετική επίδραση του καφέ.
Θα ήταν ιδιαίτερα ενθαρρυντικό να υπήρχε αθροιστική ευεργετική επίδραση του τσαγιού και του καφέ ή να μπορούσαν οι ευεργετικές επιδράσεις αυτών των αφεψημάτων να αντιστρατεύονταν την επίδραση άλλων βλαπτικών παραγόντων. Δυστυχώς, όμως, αυτά δεν συμβαίνουν.
Συμπερασματικά, πολύς κόσμος πιστεύει ότι η υπερβολική χρήση των αφεψημάτων και ιδιαίτερα του καφέ βλάπτει. Αυτό δεν είναι αλήθεια. Η αλήθεια είναι ότι το να πίνει κανείς πάνω από 4-6 ποτήρια καφέ ή τσαγιού απλά δεν ωφελεί. Τώρα, το πόσο βλάπτει εξαρτάται από την ποσότητα της καφεΐνης που υπάρχει μέσα στον καφέ, η οποία ως χημική ουσία έχει τις παρενέργειές της.


Πηγή : ΤΑ ΝΕΑ Ένθετο Υγεία