Το ντελίριο δεν είναι αναπόφευκτο

Δεν χρειάζεται να είναι κάποιος ηλικιωμένος για να εκδηλώσει ντελίριο – ένα είδος εγκεφαλικής κρίσης, το οποίο συχνά συνοδεύεται από ψευδαισθήσεις, οξυθυμία, αποπροσανατολισμό και μπορεί να επιδεινώσει την κατάσταση της υγείας ή ακόμα και να επιταχύνει τον θάνατο, αναφέρει η εφημερίδα «Νιου Γιορκ Τάιμς».

Οι ειδικοί λένε πως το ντελίριο (ή οξύ εγκεφαλικό σύνδρομο) θα μπορούσε να αποφευχθεί σε ποσοστό έως 40% των περιπτώσεων εάν οι γιατροί, οι νοσηλευτές και οι οικείοι των νοσηλευόμενων ασθενών ήταν ενήμεροι για τις αιτίες του και έκαναν μικρές αλλά ουσιαστικές αλλαγές στον τρόπο της φροντίδας των πασχόντων.


Υπολογίζεται ότι περίπου το 10-20% των ενηλίκων που νοσηλεύονται σε γενικά νοσοκομεία εκδηλώνουν ντελίριο. Επιπλέον, τουλάχιστον ένας στους πέντε ασθενείς ηλικίας άνω των 65 ετών εκδηλώνουν επιπλοκές εξαιτίας του, με ορισμένες από αυτές (όπως η επιδείνωση της άνοιας) να είναι μη αναστρέψιμες. Εντούτοις, στις περισσότερες περιπτώσεις το ντελίριο δεν διαγιγνώσκεται και έτσι δεν αντιμετωπίζεται σωστά.

Οι αιτίες
Πολλές είναι οι καταστάσεις που μπορεί να πυροδοτήσουν το ντελίριο. Μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνονται ουρολοιμώξεις, δυσλειτουργίες των νεφρών ή του θυρεοειδούς, στεφανιαία επεισόδια, εγκεφαλικά, υποσιτισμός και διαταραχή της ισορροπίας των ηλεκτρολυτών (νατρίου ή καλίου) στο αίμα.

Κάθε ασθενής με ήπια νοητική διαταραχή ή άνοια διατρέχει αυξημένο κίνδυνο να το παρουσιάσει, ενώ η νοητική δυσλειτουργία μπορεί να επιδεινωθεί ραγδαία έπειτα από την κρίση.

Ορισμένα φάρμακα, όπως οι βενζοδιαζεπίνες, μπορεί να προκαλέσουν ή να συμβάλουν στην ακραία σύγχυση που χαρακτηρίζει το ντελίριο. Αλλα φάρμακα που έχουν σχετισθεί με αυτό είναι τα αντιισταμινικά, τα μυοχαλαρωτικά, τα ναρκωτικά αναλγητικά και ορισμένα αντιβιοτικά.
Ακόμα και η ίδια η νοσηλεία μπορεί να οδηγήσει σε αυτό. Υπολογίζεται ότι ο ένας στους τρεις ασθενείς ηλικίας άνω των 70 ετών εκδηλώνει ντελίριο στη διάρκεια της νοσηλείας. Τα ποσοστά είναι υψηλότερα μεταξύ όσων χειρουργούνται ή νοσηλεύονται στην εντατική όπου τίποτα δεν τους είναι οικείο, δεν μπορούν να ξεχωρίσουν τη νύχτα από την ημέρα, ο ύπνος τους συχνά διαταράσσεται και εκτίθενται σε επίφοβους θορύβους, εξοπλισμό και ιατρικές πράξεις.
Είδη και πρόληψη
Η δρ Οντρια Γκλίσον, καθηγήτρια και πρόεδρος του Τμήματος Ψυχιατρικής του Πανεπιστημίου της Οκλαχόμα, περιγράφει το ντελίριο ως «οποιαδήποτε αιφνίδια αλλαγή στην ψυχική κατάσταση ενός ανθρώπου (όπως σύγχυση, παραισθήσεις ή ψευδαισθήσεις, παραλήρημα, αποπροσανατολισμός και αλλαγές στην συμπεριφορά, όπως οξυθυμία και υπερδιέγερση) που εκδηλώνεται σε διάστημα λίγων ωρών ή ημερών».

Υπάρχουν τρία είδη ντελίριου: το ντελίριο με υπερδραστηριότητα (χαρακτηρίζεται από τα προαναφερθέντα συμπτώματα), το ντελίριο με υποδραστηριότητα (όπως η κατάθλιψη, έτσι κι αυτό χαρακτηρίζεται από απάθεια και νωθρότητα) και το μεικτό (τα συμπτώματα της υπερδραστηριότητας εναλλάσσονται με αυτά της υποδραστηριότητας).
Οπως εξηγεί ο ειδικός στην εντατική φροντίδα δρ Ντέιλ Νίντχαμ, αναπληρωτής καθηγητής Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο Τζονς Χόπκινς, έως πρότινος το ντελίριο εθεωρείτο κάτι αναπόφευκτο, σχεδόν φυσιολογικό. Ωστόσο, «τώρα πια ξέρουμε ότι υπάρχουν αρκετά που μπορούμε να κάνουμε για να το αποτρέψουμε», επισημαίνει.

Το πρώτο είναι να χορηγηθεί στον ασθενή λίγη ή καθόλου καταστολή. Αν και το να κατασταλεί ένας διεγερτικός ασθενής μοιάζει λογικό, μπορεί να επιδεινώσει και να παρατείνει το ντελίριο. «Είναι προτιμότερο να μείνει ο ασθενής ξύπνιος και σε επαφή με την πραγματικότητα, ώστε να συνεργάζεται κατά το δυνατόν μαζί μας», τονίζει.

Ο δρ Νίντχαμ και οι συνεργάτες του έχουν επίσης διαπιστώσει ότι βοηθεί τους ασθενείς να αρχίζουν αμέσως εργοθεραπεία και φυσικοθεραπεία. «Οι θεραπείες αυτές φαίνεται ότι βοηθούν και τον εγκέφαλο», εξηγεί.
Χρήσιμο είναι επίσης να ενημερώνεται διαρκώς ο ασθενής για την ώρα της ημέρας, την ημέρα της εβδομάδας, το πού βρίσκεται και γιατί – κάτι που μπορεί να κάνει τόσο το προσωπικό του νοσοκομείου όσο και οι οικείοι του.

Επειδή, εξάλλου, οι διακοπές ύπνου αυξάνουν τον κίνδυνο για εκδήλωση ντελίριου, σημαντικό είναι να ενοχλούνται οι ασθενείς το λιγότερο δυνατόν στη διάρκεια της νύχτας. «Τα φώτα στις εντατικές μονάδες του Τζονς Χόπκινς είναι σβηστά το βράδυ, οι κουρτίνες τραβηγμένες και δεν γίνονται αναγγελίες από τα μεγάφωνα», εξηγεί ο δρ Νίντχαμ.
Δύο φορές την ημέρα, εξάλλου, οι ασθενείς πρέπει να υποβάλλονται σε ένα τεστ αξιολόγησης της νοητικής σύγχυσης που επινόησαν επιστήμονες από το Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου Βάντερμπιλτ, ούτως ώστε να γίνει εγκαίρως αντιληπτή τυχόν εκδήλωση του ντελίριου.
Χρήσιμο είναι ακόμα να αποφεύγεται η ακινητοποίηση των ασθενών διότι αυξάνει τον τρόμο τους και δεν εξασφαλίζει τη σωστή θρέψη και ενυδάτωσή τους. Δεν πρέπει, εξάλλου, να απομονώνονται ή να στερούνται τα ακουστικά βαρηκοΐας ή τα γυαλιά, ενώ οι συγγενείς μπορούν να φέρουν οικεία αντικείμενα στον θάλαμο για να μην αισθάνονται τον χώρο εντελώς άγνωστο.


Πηγή : ΤΑ ΝΕΑ Ένθετο Υγεία