Oι καρωτίδες (δεξιά και αριστερή) είναι οι αρτηρίες που τροφοδοτούν με αίμα τον εγκέφαλο. Όπως και οι άλλες αρτηρίες του σώματος (λ.χ. στεφανιαίες) προσβάλλονται και αυτές από αθηροσκλήρωση. Αυτό που τις καθιστά ξεχωριστές είναι η αναίμακτη, σχετικά φτηνή και ασφαλής απεικόνισή τους.
Με τη χρήση των υπερήχων δίνεται η δυνατότητα να μετρηθεί το πάχος της βασικής μεμβράνης τους ή να εντοπισθούν πλάκες που μπορεί να περιορίζουν τη ροή του αίματος. Όταν οι πλάκες αποφράσσουν τον αυλό της αρτηρίας κατά 50-60% θεωρούνται σημαντικές γιατί συσχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο για εγκεφαλικά επεισόδια.
Για τις στενώσεις χωρίς συμπτώματα (ασυμπτωματικές) ο ετήσιος κίνδυνος για εγκεφαλικό είναι 2,5%, ενώ για τις συμπτωματικές (λ.χ. παροδική απώλεια όρασης, ημιπληγία, διαταραχές λόγου) ξεπερνάει το 15%. Συνολικά η αθηρωματική πλάκα των καρωτίδων ευθύνεται για το 10% των εγκεφαλικών επεισοδίων.
Λιγότερο από το 1% του γενικού πληθυσμού και το 1% των ατόμων ηλικίας άνω των 65 ετών έχουν ασυμπτωματική σημαντική στένωση μιας καρωτίδας. Το ποσοστό αυξάνεται με την ηλικία, στους καπνιστές, στους υπερτασικούς και στους διαβητικούς. Ένας στους δύο ηλικιωμένους (άνω των 75 ετών) έχει κάποιου βαθμού αθηροσκλήρωση, αλλά μόνο το 5% έχει σημαντική στένωση της αρτηρίας.
Επειδή η αθηροσκλήρωση είναι γενικευμένη νόσος, η εντόπιση αθηροσκλήρωσης στις καρωτίδες υποδηλοί αθηρoσκλήρωση και στις άλλες αρτηρίες. Σημαντική στένωση στις καρωτίδες σημαίνει στεφανιαία νόσο στο 40-50% των περιπτώσεων, ενώ το 20% των ασθενών που υποβάλλεται σε εγχείρηση μπαϊπάς έχει σημαντική στένωση στις καρωτίδες.
Η εντόπιση μη σημαντικής στένωσης στις καρωτίδες «χτυπάει καμπανάκι» για πιο ενεργό αντιμετώπιση των άλλων παραγόντων κινδύνου (κάπνισμα, υπέρταση, δυσλιπιδαιμία). Για τις περιπτώσεις που η στένωση είναι σοβαρή, εκτός από τη φαρμακευτική αγωγή (αντιυπερτασικά, στατίνη, ασπιρίνη, κλοπιδογρέλη), η αντιμετώπιση γίνεται είτε χειρουργικά (αφαιρείται η πλάκα με μια επέμβαση γνωστή ως ενδαρτηρεκτομή) είτε με αγγειοπλαστική (διάνοιξη της στένωσης με μπαλόνι και εμφύτευση stent).
Ο Ιωάννης Γουδέβενος είναι καθηγητής Καρδιολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
Με τη χρήση των υπερήχων δίνεται η δυνατότητα να μετρηθεί το πάχος της βασικής μεμβράνης τους ή να εντοπισθούν πλάκες που μπορεί να περιορίζουν τη ροή του αίματος. Όταν οι πλάκες αποφράσσουν τον αυλό της αρτηρίας κατά 50-60% θεωρούνται σημαντικές γιατί συσχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο για εγκεφαλικά επεισόδια.
Για τις στενώσεις χωρίς συμπτώματα (ασυμπτωματικές) ο ετήσιος κίνδυνος για εγκεφαλικό είναι 2,5%, ενώ για τις συμπτωματικές (λ.χ. παροδική απώλεια όρασης, ημιπληγία, διαταραχές λόγου) ξεπερνάει το 15%. Συνολικά η αθηρωματική πλάκα των καρωτίδων ευθύνεται για το 10% των εγκεφαλικών επεισοδίων.
Λιγότερο από το 1% του γενικού πληθυσμού και το 1% των ατόμων ηλικίας άνω των 65 ετών έχουν ασυμπτωματική σημαντική στένωση μιας καρωτίδας. Το ποσοστό αυξάνεται με την ηλικία, στους καπνιστές, στους υπερτασικούς και στους διαβητικούς. Ένας στους δύο ηλικιωμένους (άνω των 75 ετών) έχει κάποιου βαθμού αθηροσκλήρωση, αλλά μόνο το 5% έχει σημαντική στένωση της αρτηρίας.
Επειδή η αθηροσκλήρωση είναι γενικευμένη νόσος, η εντόπιση αθηροσκλήρωσης στις καρωτίδες υποδηλοί αθηρoσκλήρωση και στις άλλες αρτηρίες. Σημαντική στένωση στις καρωτίδες σημαίνει στεφανιαία νόσο στο 40-50% των περιπτώσεων, ενώ το 20% των ασθενών που υποβάλλεται σε εγχείρηση μπαϊπάς έχει σημαντική στένωση στις καρωτίδες.
Η εντόπιση μη σημαντικής στένωσης στις καρωτίδες «χτυπάει καμπανάκι» για πιο ενεργό αντιμετώπιση των άλλων παραγόντων κινδύνου (κάπνισμα, υπέρταση, δυσλιπιδαιμία). Για τις περιπτώσεις που η στένωση είναι σοβαρή, εκτός από τη φαρμακευτική αγωγή (αντιυπερτασικά, στατίνη, ασπιρίνη, κλοπιδογρέλη), η αντιμετώπιση γίνεται είτε χειρουργικά (αφαιρείται η πλάκα με μια επέμβαση γνωστή ως ενδαρτηρεκτομή) είτε με αγγειοπλαστική (διάνοιξη της στένωσης με μπαλόνι και εμφύτευση stent).
Ο Ιωάννης Γουδέβενος είναι καθηγητής Καρδιολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
Πηγή : ΤΑ ΝΕΑ Σαββατοκύριακο
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.