Προστάτης: Οδηγός για πρόληψη και προστασία

Οι μισοί άνδρες μετά τα 60 χρόνια τους έχουν καλοήθη υπερτροφία του προστάτη, μια νόσο που επηρεάζει συχνά την ποιότητα της ζωής τους. 

Ο πρόεδρος της Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας, διευθυντής στο νοσοκομείο Αμαλία Φλέμινγκ Νίκος Αντωνίου απαντά στις πιο συνηθισμένες ερωτήσεις των ανδρών για την καλοήθη υπερτροφία του προστάτη. 

Τι να κάνω για να την προλάβω;

Μέχρι σήμερα δεν είναι γνωστό εάν υπάρχουν τρόποι πρόληψης καθώς δεν έχει βρεθεί τι ακριβώς την προκαλεί. Πιθανώς να οφείλεται στις αλλαγές της ισορροπίας των ορμονών του φύλου καθώς οι άνδρες μεγαλώνουν σε ηλικία.

Ποιες εξετάσεις χρειάζονται για σίγουρη διάγνωση;

Η διάγνωσή της βασίζεται:

- Στο κλινικό ιστορικό.

- Στη φυσική εξέταση (δακτυλική εξέταση από το ορθόν). Δίνει τη δυνατότητα στον ιατρό σας να εκτιμήσει το μέγεθος του προστάτη και να εξακριβώσει εάν έχει εξογκώματα ή ανώμαλη υφή.

- Στους εργαστηριακούς ελέγχους (κυρίως μέτρηση PSA στο αίμα και υπερηχογράφημα από την κοιλιά ή από το έντερο).

Πότε να αρχίσω θεραπεία;

Οταν τα ακόλουθα συμπτώματα, που προκύπτουν από το κατώτερο ουροποιητικό σύστημα, σας ενοχλούν σε τέτοιο βαθμό που διαταράσσουν την καθημερινότητά σας:

- Συχνουρία

- Νυκτουρία

- Επιτακτική ακράτεια

- Επιτακτικότητα στην ούρηση

Τι μπορώ να κάνω για τις παρενέργειες της θεραπείας;

Γενικά οι φαρμακευτικές θεραπείες που χρησιμοποιούνται σήμερα είναι καλά ανεκτές και δεν δημιουργούν ιδιαίτερα προβλήματα. Ειδικά τα νεότερης γενιάς φάρμακα, όπως η ταμσουλοζίνη με τη φαρμακοτεχνική μορφή Tocas, είναι και αποτελεσματικά και πολύ καλά ανεκτά.

Ωστόσο, αυτό που θα πρέπει να κάνετε εάν εμφανίσετε κάποια ανεπιθύμητη ενέργεια είναι να μιλήσετε με τον θεράποντα ιατρό σας. Το ίδιο ισχύει και στη χειρουργική προσέγγιση: τα τελευταία χρόνια οι σύγχρονες τεχνικές έχουν μειώσει αισθητά τις επιπλοκές και τις ανεπιθύμητες ενέργειες.

Πώς να επιλέξω χειρουργική μέθοδο;

Ο ουρολόγος είναι ο αποκλειστικά αρμόδιος για την επιλογή της χειρουργικής αντιμετώπισης της υπερτροφίας καθώς και για το ποια μέθοδος είναι κατάλληλη να εφαρμοστεί.

Η επιλογή (κυρίως μεταξύ ανοικτής προστατεκτομής, διουρηθρικής ή επέμβασης με λέιζερ) γίνεται βάσει συγκεκριμένων ενδείξεων (όπως ο όγκος του προστάτη, η σοβαρότητα των συμπτωμάτων και η γενική υγεία του ασθενούς) και είναι εξατομικευμένη.

Πώς να χειριστώ τυχόν σεξουαλικά προβλήματα από την υπερτροφία και τη θεραπεία της;

Η υπερτροφία του προστάτη από μόνη της δεν δημιουργεί σεξουαλικά προβλήματα, ωστόσο λόγω των συμπτωμάτων της ο ασθενής μπορεί να αποφεύγει τη σεξουαλική πράξη. Αυτός είναι και ένας από τους λόγους που η αντιμετώπισή της είναι απαραίτητη στην πλειονότητα των ασθενών.

Η διαφορά μεταξύ φαρμακευτικής και χειρουργικής αντιμετώπισης, όσον αφορά στις ανεπιθύμητες ενέργειες στη σεξουαλική λειτουργία, είναι ότι στην περίπτωση της φαρμακευτικής θεραπείας τα τυχόν προβλήματα σταματούν με τη διακοπή της θεραπείας ή ακόμα και με τη συνεχή χορήγηση του φαρμάκου.

Από την άλλη πλευρά, προβλήματα που προήλθαν από χειρουργική επέμβαση (όπως στυτική δυσλειτουργία ή παλίνδρομη εκσπερμάτιση) θα χρειαστεί να τα διαχειριστεί ο θεράπων γιατρός.

Τα μυστικά

Ο προστάτης είναι ένας αδένας που έχει μέγεθος όσο ένα κάστανο και βρίσκεται ακριβώς κάτω από την ανδρική ουροδόχο κύστη. Περιβάλλει την ουρήθρα διά μέσου της οποίας αποβάλλονται τα ούρα.

Σε τι χρησιμεύει: Η κύρια λειτουργία του προστάτη είναι να εκκρίνει ένα ειδικό υγρό (το προστατικό υγρό) που, μαζί με τα σπερματοζωάρια και το υγρό των σπερματοδόχων κύστεων, εξέρχεται διά μέσου της ουρήθρας σαν σπέρμα κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής

Η καλοήθης υπερπλασία: Από τη μέση ηλικία το μέγεθος του προστάτη αυξάνεται προοδευτικά σε όλους τους άνδρες. Αν ο προστάτης μεγαλώσει αρκετά, ελαττώνει τη διάμετρο της ουρήθρας γιατί την πιέζει. Ετσι η ροή των ούρων γίνεται πιο αδύναμη και πιο αργή (αυτό μπορεί να συμβεί και σε μετρίου μεγέθους προστάτες). Η κατάσταση αυτή ονομάζεται καλοήθης υπερπλασία προστάτη.

Η καλοήθης υπερπλασία:

- Αρχίζει από την ηλικία των 30 ετών.

- Δίνει συμπτώματα στο 25% των ανδρών ηλικίας άνω των 50 ετών.

- Το 50% των ανδρών άνω των 60 ετών έχουν διογκωμένο προστάτη.

- Απασχολεί το 80% των ανδρών ηλικίας 60 έως 80 ετών, οι οποίοι εμφανίζουν συμπτώματα από το κατώτερο ουροποιητικό λόγω της νόσου.

ΤΕΣΤ: Πόσο σοβαρό πρόβλημα έχετε;

Το ακόλουθο τεστ χρησιμεύει στους γιατρούς για να κατανοήσουν τη σοβαρότητα του προβλήματος (πόσο επηρεάζει την ποιότητα ζωής του ασθενούς):

(Διεθνές Σκορ Συμπτωμάτων Προστάτη)

Α. Πόσες φορές είχατε τον τελευταίο μήνα αίσθημα ατελούς κένωσης της κύστης μετά την ούρηση;

Β. Πόσες φορές έχετε ουρήσει τον τελευταίο μήνα σε λιγότερο από δύο ώρες μετά την τελευταία ούρηση;

Γ. Πόσες φορές τον τελευταίο μήνα σας συνέβη να ουρήσετε κατά διαστήματα;

Δ. Πόσες φορές τον τελευταίο μήνα ήταν δύσκολο να αναβάλετε την ούρηση;

Ζ. Πόσες φορές τον τελευταίο μήνα η ροή των ούρων ήταν αδύναμη;

Η. Πόσες φορές πιεσθήκατε τον τελευταίο μήνα για να ξεκινήσει η ούρηση;

Απαντήσεις-Βαθμοί

- Καμία φορά (Βαθμοί 0)

- Λιγότερο από μία φορά στις 5 (Βαθμοί 1)

- Λιγότερο από τις μισές φορές (Βαθμοί 2)

- Περίπου τις μισές φορές (Βαθμοί 3)

- Πάνω από τις μισές φορές (Βαθμοί 4)

- Σχεδόν πάντα (Βαθμοί 5)

ΣΤ. Κατά τη διάρκεια του τελευταίου μήνα, πόσες φορές σηκωνόσασταν συνήθως τη νύχτα να ουρήσετε έως το πρωί;

- Ποτέ (0)

- Μία φορά (1)

- Δύο φορές (2)

- Τρεις φορές (3)

- Τέσσερις φορές (4)

- Πέντε ή περισσότερες (5)

Η. Εάν επρόκειτο να περάσετε το υπόλοιπο της ζωής σας με αυτή την κατάσταση του ουροποιητικού σας συστήματος, πώς θα αισθανόσασταν;

- ΚΑΛΑ 0

- ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΤΙΚΑ 1

- ΑΡΚΕΤΑ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΤΙΚΑ 2

- ΑΔΙΑΦΟΡΑ 3

- ΜΗ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΤΙΚΑ 4

- ΑΣΧΗΜΑ 5

- ΠΟΛΥ ΑΣΧΗΜΑ 6

Ερμηνεία αποτελέσματος (αφού προσθέσετε όλους τους βαθμούς σας)

- 0-7 Φτωχή συμπτωματολογία

- 8-19 Μέτρια συμπτωματολογία

- 20-35 Εντονη συμπτωματολογία

Τι να θυμάστε

- Η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη ΔΕΝ προκαλεί καρκίνο.

- Η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη ΔΕΝ σημαίνει ότι έχετε περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξετε καρκίνο.

- Ενας άνδρας μπορεί να έχει αύξηση του μεγέθους του προστάτη ΚΑΙ καρκίνο του προστάτη συγχρόνως, γι' αυτό είναι πολύ σημαντικό να εξετάζεστε 1 φορά τον χρόνο από τον ουρολόγο σας.

- Η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη ΔΕΝ σχετίζεται με τη σεξουαλική ικανότητα του ασθενούς.

Πηγή : ΤΑ ΝΕΑ Ένθετο Υγεία