Αντρική κατάθλιψη: Ποια είναι τα συμπτώματα και η λύση στο πρόβλημα

Και οι άντρες υποφέρουν από κατάθλιψη. Μόνο που κάποιοι δεν το παραδέχονται, ενώ άλλοι δεν μπορούν να το ξεχωρίσουν. Η ψυχολόγος Μαρία Μεραμβελιωτάκη-Simon δίνει όλες τις χρήσιμες πληροφορίες για να μπορέσει αυτός που υποφέρει να αναγνωρίσει το πρόβλημα και να προχωρήσει στη λύση του.

«Η κατάθλιψη είναι μια διαταραχή που επηρεάζει και τα δύο φύλα. Σύμφωνα όμως με το American Psychological Association (APA), οι περισσότεροι σύγχρονοι ερευνητές καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι τα παραδοσιακά συμπτώματα της κατάθλιψης όπως η θλίψη, η αναξιότητα, η υπερβολική ενοχή ίσως να μην αντιπροσωπεύουν την εμπειρία μιας καταθλιπτικής περιόδου για ένα μεγάλο μέρος ανδρών.


Είναι πιθανό οι άνδρες να εκφράζουν την κατάθλιψη μέσω της αύξησης στα επίπεδα κούρασης, ευερεθιστότητας και θυμού (ο οποίος μπορεί να είναι κακοποιητικός), την απώλεια ενδιαφέροντος στη δουλειά ή στα χόμπι, καθώς και με διαταραχές στον ύπνο. Επίσης οι άντρες συνηθίζουν να καταφεύγουν περισσότερο σε ουσίες (ναρκωτικά ή αλκοόλ) προσπαθώντας να ελέγξουν τη διάθεσή τους.

Η κατάθλιψη στους άντρες συχνά περνά απαρατήρητη και αυτό συμβαίνει για διάφορους λόγους. Κατ΄ αρχάς η έκφραση του συναισθήματος στους άνδρες είναι έτσι κι αλλιώς πιο συντηρητική, γιατί πολιτισμικά και κοινωνικά μαθαίνουν ότι πρέπει να είναι οι δυνατοί. Έτσι είναι πιθανότερο να εκφράσουν την κακή τους διάθεση μιλώντας για τη σωματική πλευρά των συμπτωμάτων τους (π.χ ότι είναι κουρασμένοι ή ότι έχουν κάποιο σωματικό πόνο) παρά μιλώντας για συναισθήματα.
Για παράδειγμα, οι γυναίκες που υποφέρουν από κατάθλιψη τείνουν να:

• Κατηγορούν τους εαυτούς τους.
• Νιώθουν θλίψη, απάθεια, αναξιότητα.
• Αποφεύγουν τις συγκρούσεις.
• Νιώθουν φοβισμένες και αγχωμένες.
• Μιλούν για τα συναισθήματα απελπισίας που νιώθουν με μεγαλύτερη ευκολία.
• Καταφεύγουν στο φαγητό, στην αναζήτηση φίλων ή αγάπης για να νιώσουν καλύτερα.

Ενώ οι άνδρες τείνουν να:

• Κατηγορούν τους άλλους.
• Νιώθουν θυμό, ευερεθιστότητα, εγωισμό.
• Δημιουργούν συγκρούσεις.
• Νιώθουν καχύποπτοι προς τους άλλους και κλειδωμένοι ψυχικά.
• Βρίσκουν αδυναμία το να παραδεχτούν ή να μιλήσουν για την απελπισία τους.
• Καταφεύγουν στο αλκοόλ, την τηλεόραση ή το σεξ για να νιώσουν καλύτερα.
• Αναφέρουν συχνότερα από τις γυναίκες τη σωματική κούραση ως κύρια ενόχληση.

Συμπερασματικά, η κατάθλιψη στους άνδρες εκφράζεται περισσότερο μέσω συναισθημάτων όπως ο θυμός ή ο διαρκής εκνευρισμός, καθώς και μέσω πιο σωματικών συμπτωμάτων, όπως η κούραση ή κάποιος σωματικός πόνος. Οι έρευνες επίσης αναφέρουν πως οι άντρες είναι πιθανότερο να κάνουν πιο επιτυχημένες απόπειρες αυτοκτονίας από ό,τι οι γυναίκες, οι οποίες όμως επιχειρούν περισσότερες τέτοιες απόπειρες.

Τι προκαλεί την ανδρική κατάθλιψη;
Σύμφωνα με το Royal College of Psychiatrists (M. Βρετανία), τα προβλήματα στις σχέσεις ή στον γάμο είναι από τους πιθανότερους λόγους που μπορούν να επιφέρουν ένα καταθλιπτικό επεισόδιο.
Για παράδειγμα, προβλήματα επικοινωνίας και κατανόησης στον γάμο / σχέση είναι δυνατόν να δημιουργήσουν συναισθήματα μοναξιάς και ψυχολογικής πίεσης που, εάν διαρκέσουν, μπορούν να συμβάλλουν στη δημιουργία κατάθλιψης.

Ο χωρισμός ή το διαζύγιο. Μάλιστα η κατάθλιψη είναι πιο κοινή και σοβαρή σε άνδρες που είναι διαζευγμένοι, πιθανώς λόγω του ότι: α) μετά από το διαζύγιο είναι πιθανόν να χάσει ο άντρας την επαφή με τα παιδιά του, β) μπορεί να χρειαστεί να μείνει σε διαφορετικό μέρος, γ) ίσως να δημιουργηθούν προβλήματα οικονομικής φύσης.

Σε κάποιες περιπτώσεις ο ερχομός ενός παιδιού μπορεί να προκαλέσει κατάθλιψη και στους άνδρες – εκτός από τις γυναίκες (επιλόχεια κατάθλιψη). Αυτό συμβαίνει γιατί ένα παιδί αλλάζει καταλυτικά τη ζωή του ζευγαριού: Για παράδειγμα, ο άνδρας ξαφνικά χρειάζεται ν΄ αφιερώνει περισσότερο χρόνο στη σύντροφο και το παιδί του παρά σε προηγούμενες ασχολίες, πράγμα που μπορεί να βρίσκει κουραστικό ή δύσκολο να προσαρμοστεί.

Επίσης τα προβλήματα στη δουλειά, η ανεργία ή η συνταξιοδότηση είναι πιθανές αφορμές για τη δημιουργία κατάθλιψης. Μάλιστα μετά από τα προβλήματα σχέσεων, η ανεργία είναι ένας από τους πιθανότερους λόγους που μπορεί να οδηγήσει τους άντρες σε σοβαρή κατάθλιψη.

Σύμφωνα με έρευνες, ένας στους επτά άντρες που χάνουν τη δουλειά τους θα περάσουν καταθλιπτικό επεισόδιο μέσα στους επόμενους έξι μήνες. Αυτό συμβαίνει διότι η δουλειά είναι συχνά μια πηγή αυτοεκτίμησης και αυτοσεβασμού. Η δουλειά επίσης σημαίνει ότι κάποιος είναι οικονομικά αυτόνομος και, αν χαθεί, είναι δύσκολο για πολλούς ανθρώπους να αποδεχτούν την απώλεια αυτή της αυτονομίας.

Πώς αντιμετωπίζεται;
Εάν νομίζεις ότι μπορεί να υποφέρεις από κατάθλιψη:

• Μίλησε ανοιχτά σε άτομα τα οποία εμπιστεύεσαι για το πώς νιώθεις. Δεν έχει νόημα ούτε σε βοηθά να αποφεύγεις να εκφράσεις τα συναισθήματά σου. Δεν είναι αδυναμία το να μιλάς γι΄ αυτό που σου συμβαίνει, αντίθετα, μπορεί να διαπιστώσεις ότι αντλείς δύναμη όταν εκφράζεσαι σε κάποιον που σε κατανοεί.

• Η κατάθλιψη είναι μια συναισθηματική κατάσταση, η οποία διατηρείται από αρνητικές σκέψεις. Δοκίμασε να αμφισβητήσεις την ορθότητα των σκέψεων αυτών και να σκεφτείς μια πιο βοηθητική εναλλακτική. Για παράδειγμα, η σκέψη: «Κάνω συνέχεια λάθη, δε θα πετύχω ποτέ» μπορεί να αντικατασταθεί με τη σκέψη: « Εάν κι έχω κάνει λάθη, έχω κάνει και πράγματα για τα οποία με έχουν επιδοκιμάσει. Μπορώ να μάθω από τα λάθη μου και να γίνω καλύτερος».

• Φρόντισε τον εαυτό σου. Βελτίωσε τη διατροφή σου και τον ύπνο σου. Απόφυγε την πολλή ζάχαρη, το αλκοόλ και το junk food και προσπάθησε να κοιμάσαι τουλάχιστον 7-8 ώρες κάθε βράδυ.

• Ασκήσου. Οι αντικαταθλιπτικές ιδιότητες της άσκησης είναι πλέον ευρέως γνωστές και αποδεδειγμένες από έρευνες. Η άσκηση όχι μόνο εξισορροπεί την σεροτονίνη και ενισχύει τις ενδορφίνες, αλλά προκαλεί την ανάπτυξη νέων εγκεφαλικών κυττάρων, ακριβώς όπως και τα αντικαταθλιπτικά.

• Δες έναν ψυχοθεραπευτή/σύμβουλο, ο οποίος θα μπορούσε να σε βοηθήσει να εξερευνήσεις τις σκέψεις και τα συναισθήματά σου και να αλλάξεις σταδιακά προς το καλύτερο».

Μαρία Μεραμβελιωτάκη – Simon Συμβουλευτική ψυχολόγος – NLP Practitioner

www.happymind.gr