Επικίνδυνος ο συνδυασμός βοτάνων και φαρμάκων

Η λήψη βοτάνων ή διατροφικών συμπληρωμάτων, όπως η εχινάκεια, το ασβέστιο και ο σίδηρος, μαζί με συνταγογραφούμενα φάρμακα μπορεί να έχει ανεπιθύμητες ενέργειες, σύμφωνα με μία νέα, μεγάλη ανάλυση.

Άλλα σκευάσματα που επίσης μπορεί να δημιουργήσουν ανεπιθύμητες αντιδράσεις όταν συνδυάζονται με φάρμακα είναι το χόρτο του Άη Γιάννη, το μαγνήσιο, το ginkgo και ο λιναρόσπορος.


Οι ερευνητές λένε πως ο συνδυασμός βοτάνων-φαρμάκων μπορεί να προκαλέσει ήπια έως σοβαρά καρδιολογικά προβλήματα, στηθάγχη, πόνο στην κοιλιά και πονοκέφαλο, ιδίως μεταξύ όσων παίρνουν φάρμακα για το κεντρικό νευρικό σύστημα (εγκέφαλος, νωτιαίος μυελός) ή το καρδιαγγειακό.

Σύμφωνα με τα ευρήματά τους, όσοι εθελοντές έπαιρναν βαρφαρίνη, ινσουλίνη, ασπιρίνη, διγοξίνη και τικλοπιδίνη είχαν τον μεγαλύτερο αριθμό αναφερόμενων ανεπιθύμητων ενεργειών όταν έπαιρναν ταυτοχρόνως βότανα ή διατροφικά συμπληρώματα.

Οι συγγραφείς της μελέτης προειδοποιούν ότι ο συνδυασμός φαρμάκων με βότανα ή συμπληρώματα επηρεάζει την απορρόφηση, την διάχυση, τον μεταβολισμό και την αποβολή των φαρμάκων από τον οργανισμό – δηλαδή την φαρμακοκινητική τους στον οργανισμό.

Προσθέτουν επίσης ότι εκτιμούν πως τα ευρήματά τους αποτελούν την κορυφή του παγόβουνου και ότι ο κόσμος πρέπει να ενημερώνει τον γιατρό του για οποιοδήποτε βότανο ή συμπλήρωμα θέλει να ή ήδη παίρνει.

Επισημαίνουν, ωστόσο, ότι τα σκευάσματα με βότανα έχουν περισσότερες πιθανότητες να προκαλέσουν ανεπιθύμητες αντιδράσεις απ’ ό,τι τα συμπληρώματα βιταμινών, ιχνοστοιχείων ή αμινοξέων.

Την όλη ανάλυση, που δημοσιεύεται στην «Διεθνή Επιθεώρηση Κλινικής Πρακτικής» (IJCP), πραγματοποίησε ομάδα επιστημόνων υπό τον δρα Χσιάνγκ-Γουέν Λιν από το Κολέγιο Φαρμακολογίας της Ταϊβάν.

Οι ερευνητές εξέτασαν μελέτες για 213 βότανα και διατροφικά συμπληρώματα και 509 συνταγογραφούμενα φάρμακα, και ανέλυσαν τα 882 κρούσματα ανεπιθύμητων ενεργειών που καταγράφηκαν σε αυτές.

Περισσότερο από το 42% των ανεπιθύμητων ενεργειών προκλήθηκαν επειδή το βότανο και – σπανιότερα – το διατροφικό συμπλήρωμα επηρέασαν την φαρμακοκινητική του φαρμακευτικού προϊόντος.

Λίγο πάνω από το 26% των ανεπιθύμητων ενεργειών ήταν σοβαρές, με το πεπτικό και το νευρικό σύστημα να πλήττονται συχνότερα (το 16,4% και το 14,5% των κρουσμάτων αντιστοίχως).
Ο λιναρόσπορος, η εχινάκεια και η υοχιμβίνη ήταν τα βότανα με τις περισσότερες φαρμακευτικές αντενδείξεις.
«Η χρήση βοτάνων και διατροφικών συμπληρωμάτων έχει αυξηθεί σημαντικά τις δύο τελευταίες δεκαετίες», δήλωσε ο δρ Λιν.

«Στις ΗΠΑ, λ.χ., υπολογίζεται ότι τα χρησιμοποιούν τουλάχιστον ο ένας στους δύο πάσχοντες από χρόνιο νόσημα ή καρκίνο – συχνά, όμως, εν αγνοία των γιατρών τους, παρ’ ότι ακολουθούν φαρμακευτική αγωγή.

»Παρά την εκτεταμένη χρήση τους, εξάλλου, οι δυνητικοί κίνδυνοι από την ταυτόχρονη λήψη τους με συνταγογραφούμενα φάρμακα δεν είναι καλά μελετημένοι».

Και συνέχισε: «Η εκτενής ανάλυσή μας δείχνει με σαφήνεια ότι ορισμένα βότανα και διατροφικά συμπληρώματα έχουν δυνητικά επικίνδυνες αλληλεπιδράσεις με φάρμακα, που είναι κυρίως μετρίας εντάσεως.

»Υποδηλώνει επίσης ότι τα σκευάσματα βοτάνων είναι πιθανότερο να προκαλέσουν αλληλεπιδράσεις με φάρμακα απ’ ό,τι τα διατροφικά συμπληρώματα βιταμινών, ιχνοστοιχείων και αμινοξέων».
«Η μία έρευνα μετά την άλλη αποκαλύπτουν ότι ολοένα μεγαλύτερες ομάδες του πληθυσμού δοκιμάζουν “φυσικές” θεραπείες για την πρόληψη ή την θεραπεία κάθε είδους διαταραχής ή ασθένειας, ή και για να αυξήσουν την ευεξία τους», είπε από την πλευρά του ο δρ Έντζαρντ Ερνστ, ομότιμος καθηγητής Συμπληρωματικής Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Έξετερ.

«Οι περισσότεροι ειδικοί, συνεπώς, συμφωνούμε ότι το ενδεχόμενο αλληλεπιδράσεων είναι πολύ μεγάλο. Παρότι, όμως, πολλοί δυνητικοί κίνδυνοι είναι καλά τεκμηριωμένοι, οι γνώσεις μας επ’ αυτών εξακολουθούν να είναι ανησυχητικά ελλιπείς».

Ο αριθμός των αλληλεπιδράσεων μεταξύ φαρμάκων και βοτάνων ή/και συμπληρωμάτων πιθανότατα είναι πολύ μεγαλύτερος απ’ ό,τι αποτυπώνει (και) η παρούσα μελέτη, με τα υπάρχοντα δεδομένα να αποτελούν την κορυφή του παγόβουνου, πρόσθεσε.

Και κατέληξε πως μεν οι ασθενείς θα πρέπει να αναφέρουν στους γιατρούς τους κάθε είδους βότανο ή συμπλήρωμα που παίρνουν, οι δε γιατροί να εντάξουν τα σχετικά ερωτήματα στην λήψη του ιατρικού ιστορικού των ασθενών τους.

Σημειώνεται ότι ο όρος «εναλλακτική Ιατρική» έχει αντικατασταθεί εδώ και χρόνια από τους διεθνείς υγειονομικούς οργανισμούς με τον όρο «συμπληρωματική Ιατρική», διότι οι μέθοδοι που περικλείει θεωρούνται συμπλήρωμα και όχι υποκατάστατο των παραδοσιακών θεραπειών.

ΝΕΑ